Bu yazıda, iş modellerinin evrimini ve zamanla iyi mi değiştiğini inceleyeceğiz. Ek olarak, değişik iş modeli türlerini ve başarı göstermiş bir iş yaratmak için kullanılabilecek stratejileri tartışacağız.
İlk iş modelleri oldukca basitti. Bir ürünü ya da hizmeti direkt müşterilere satmayı içeriyordu. Sadece, işletmeler büyüdükçe ve rekabet arttıkça, daha sofistike iş modelleri geliştirmek lüzumlu hale geldi.
Günümüzde birçok değişik iş modeli türü bulunmaktadır. En popüler olanlardan bazıları şunlardır:
- Ürün tabanlı iş modeli
- Hizmet tabanlı iş modeli
- Abonelik tabanlı iş modeli
- Ortaklaşa iş marketing iş modeli
- E-ticaret iş modeli
Bu iş modellerinin her birinin kendine has avantajları ve dezavantajları vardır. Muayyen işiniz için doğru iş modelini kura çekmek önemlidir.
Doğru iş modelini seçmenin yanı sıra, iş modelinizi yürütmek için bir strateji geliştirmek de önemlidir. Buna bir marketing planı, bir satış planı ve bir finansal plan geliştirmek dahildir.
Bu adımları izleyerek başarı göstermiş bir iş kurma şansınızı artırabilirsiniz.
Ek Kaynaklar
- [The Evolution of Business Models](https://www.investopedia.com/terms/b/business-model-evolution.asp)
- [Types of Business Models](https://www.sba.gov/blogs/types-business-models)
- [How to Choose the Right Business Model](https://www.entrepreneur.com/article/298925)
- [How to Develop a Business Strategy](https://www.thebalancesmb.com/how-to-develop-a-business-strategy-4177433)
- [How to Implement a Business Model](https://www.inc.com/jeff-haden/how-to-implement-a-business-model.)
| Antet | Özellikler |
|---|---|
| İş Modeli | Bir işletmenin iyi mi kıymet yarattığı, sunmuş olduğu ve elde ettiğine dair bir izahat |
| İş Stratejisi | Bir işletmenin hedeflerine iyi mi ulaşacağına dair plan |
| Başarının Evrimi | Bir işletmenin zamanla gelişip büyümüş olduğu süreç |
| Başarı | İstenilen bir hedefin ya da sonucun elde edilmesi |
| Belirtildi | Malum ya da ortaya çıkan |
II. İş Modeli
Bir iş modeli, bir işletmenin kıymeti iyi mi yarattığı, sunmuş olduğu ve elde ettiğine dair bir açıklamadır. İşletmenin temel amacını, hedef pazarını ve kıymet önerisini tanımlar. Bir iş modeli ek olarak işletmenin stratejisini icra etmek ve hedeflerine ulaşmak için gereksinim duyduğu kaynakları ve kabiliyetleri de ihtiva eder.
Her biri kendine has bir takım özelliğe haiz birçok değişik iş modeli türü vardır. Birtakım yaygın iş modelleri şunları ihtiva eder:
- Ürün tabanlı iş modeli
- Hizmet tabanlı iş modeli
- Abonelik tabanlı iş modeli
- Reklam tabanlı iş modeli
- Ortaklaşa iş marketing iş modeli
Muayyen bir işletme için en iyi iş modeli, işletmenin etkinlik gösterdiği sektör, hedef pazar ve işletmenin kaynakları ve kabiliyetleri benzer biçimde bir takım faktöre bağlı olacaktır.
Bir iş modeli geliştirirken aşağıdaki faktörleri göz önünde bulundurmak önemlidir:
- Hedef pazar
- Kıymet teklifi
- Kaynaklar ve kabiliyetler
- Maliyetler
- Gelir akışları
Bir işletme bu faktörleri dikkatlice göz önünde bulundurarak kendi hususi gereksinimlerine ve hedeflerine müsait bir iş modeli geliştirebilir.
III. İş Stratejisi
Bir iş stratejisi, bir işletmenin hedeflerine iyi mi ulaşacağını ana hatlarıyla belirten bir plandır. İşletmenin hedef pazarının, rekabet avantajlarının ve marketing ve satış stratejilerinin bir tanımını ihtiva eder. Bir iş stratejisi, iş ortamının ve rekabet ortamının kapsamlı bir halde anlaşılmasına dayanmalıdır.
İş stratejilerinin birçok değişik türü vardır sadece en yaygın olanlarından bazıları şunlardır:
- Gelişme stratejisi: Gelişme stratejisi, yeni müşteriler edinerek ya da yeni pazarlara açılarak bir işletmenin boyutunu çoğaltmak için tasarlanmıştır.
- Küçültme stratejisi: Küçültme stratejisi, maliyetleri azaltarak ya da varlıkları satarak bir işletmenin boyutunu küçültmek için tasarlanmıştır.
- Sürdürülebilir strateji: Sürdürülebilir strateji, bir işletmenin rekabette öne geçerek mevcut büyüklüğünü müdafaasını sağlamak için tasarlanmıştır.
Muayyen bir firma için en iyi iş stratejisi, firmanın benzersiz koşullarına bağlı olacaktır. Sadece, bütün iş stratejilerinin uyması ihtiyaç duyulan birtakım genel ilkeler vardır. Bu ilkeler şunları ihtiva eder:
- Strateji, işletmenin hedef ve amaçlarının net bir halde anlaşılmasına dayanmalıdır.
- Stratejinin realist ve ulaşılabilir olması icap eder.
- Strateji elastiki olmalı ve değişen koşullara ahenk sağlayabilmelidir.
İşletmeler bu prensipleri izleyerek hedef ve amaçlarına ulaşmalarına destek olacak iş stratejileri geliştirebilirler.
IV. İş Modellerinin Türleri
Birçok değişik iş modeli türü vardır ve her birinin kendine has avantajları ve dezavantajları vardır. En yaygın iş modeli türlerinden bazıları şunlardır:
- Ürün İş Modeli
- Hizmet İş Modeli
- Abonelik İş Modeli
- Reklamcılık İş Modeli
- Pazar Yeri İş Modeli
- Ortaklaşa iş İş Modeli
- Franchising İş Modeli
- Kitle Kaynaklı İş Modeli
- Bağış İş Modeli
Bu iş modellerinin her biri kendine has zorluklar ve fırsatlar kümesine haizdir. Muayyen işiniz için doğru iş modelini kura çekmek önemlidir.
V. Bir İş Modelinin Unsurları
Bir iş modeli, bir firmanın kıymeti iyi mi yarattığı, sunmuş olduğu ve elde ettiğine dair bir açıklamadır. Firmanın iyi mi gelir elde edeceğine ve kar elde edeceğine dair bir taslaktır. Bir iş modelinin unsurları şunları ihtiva eder:
- Müşteriler: Müşteriler kimlerdir ve gereksinimleri nedir?
- Mamüller ve hizmetler: Firma hangi ürünleri ya da hizmetleri sunuyor?
- Kanallar: Firma müşterilerine iyi mi ulaşıyor?
- Maliyet yapısı: İşletmenin işletme maliyetleri nedir?
- Gelir akışları: Firma hasılatını iyi mi elde ediyor?
Bir iş modelinin unsurları birbiriyle ilişkilidir ve işletmenin başarı göstermiş olması için beraber çalışmalıdır. Sözgelişi, firmanın ürünleri ve hizmetleri müşterilerinin gereksinimlerini karşılamalı, kanallar müşterilere ulaşabilmelidir ve maliyetler gelir akışlarıyla ahenkli tutulmalıdır.
Bir iş modeli, yeni bir iş fikrinin uygulanabilirliğini değerlendirmek ya da mevcut bir işletmenin performansını iyileştirmek için kullanılabilir. Girişimciler, bir iş modelinin unsurlarını anlayarak, işletmelerini iyi mi başlatacakları ve büyütecekleri hikayesinde bilgili kararlar alabilirler.
VI. Bir İş Modeli Geliştirmek
Bir iş modeli geliştirmek, işletmenizin iyi mi işleyeceği hikayesinde bir plan oluşturma sürecidir. Hedef pazarınızı belirlemeyi, ürünlerinizi ya da hizmetlerinizi tanımlamayı ve müşterilerinize iyi mi ulaşacağınızı belirlemeyi ihtiva eder. İyi geliştirilmiş bir iş modeli, iş hedeflerinize ve amaçlarınıza ulaşmanıza destek olabilir.
Bir iş modeli geliştirirken dikkate katılması ihtiyaç duyulan birçok değişik unsur vardır. Bunlar şunları ihtiva eder:
- Hedef pazarınız
- Ürünleriniz ya da hizmetleriniz
- Marketing ve satış stratejiniz
- Finansal projeksiyonlarınız
- Operasyonel planınız
İşletmenizi başlatmadan ilkin kapsamlı ve iyi düşünülmüş bir iş modeli geliştirmek için süre ayırmak önemlidir. Bu, ihtimaller içinde sorunları önlemenize ve işletmenizin başarıya hazır olduğu için güvenilir olmanıza destek olacaktır.
İşte bir iş modeli geliştirmek için birtakım ipuçları:
- Araştırmanızı yapın. İş modelinizi geliştirmeye başlamadan ilkin araştırmanızı yapmanız ve hedef pazarınızı anlamanız önemlidir. Bu, sunacağınız doğru ürünleri ya da hizmetleri belirlemenize ve hedef kitlenize ulaşacak bir marketing ve satış stratejisi geliştirmenize destek olacaktır.
- Realist olun. Finansal projeksiyonlarınızı geliştirirken beklentileriniz hikayesinde realist olmak önemlidir. Bu, hayal kırıklığını önlemenize ve işiniz için realist bir planınız olduğu için güvenilir olmanıza destek olacaktır.
- Geri bildirim alın. Bir iş modeli geliştirdiğinizde, başkalarından geri bildirim almak önemlidir. Bu, ihtimaller içinde sorunları belirlemenize ve planınızda iyileştirmeler yapmanıza destek olabilir.
Başarı göstermiş bir işe başlamanın mühim bir parçası bir iş modeli geliştirmektir. Kapsamlı ve iyi düşünülmüş bir iş modeli geliştirmek için süre ayırarak başarı şansınızı artırabilirsiniz.
VII. Bir İş Modelinin Değerlendirilmesi
Bir iş modelini değerlendirmek, başarısını garantilemenin mühim bir parçasıdır. Bir iş modelini değerlendirmenin birçok değişik yolu vardır, sadece en yaygın yöntemlerden bazıları şunlardır:
- Finansal çözümleme
- Alan kişi geri bildirimi
- Pazar araştırması
- Rekabet analizi
Finansal çözümleme, iş modelinizin finansal uygulanabilirliğini anlamanıza destek olabilir. Gelirinizi, giderlerinizi ve kârınızı izlemek için finansal tabloları kullanabilir ve işinizi sektörünüzdeki diğerleriyle karşılaştırmak için finansal oranları kullanabilirsiniz.
Alan kişi geri bildirimi, müşterilerinizin ürün ya da hizmetinizi iyi mi kullandığını ve bunlar hakkındaki ne düşündüklerini anlamanıza destek olabilir. Anketler, görüşmeler ve odak grupları vesilesiyle satın alan geri bildirimi toplayabilirsiniz.
Pazar araştırması, ürün ya da hizmetiniz için pazarı anlamanıza destek olabilir. Pazar araştırmasını potansiyel müşterileri belirlemek, gereksinimlerini kestirmek ve rakiplerinizi belirlemek için kullanabilirsiniz.
Rekabet analizi, rakiplerinizin kuvvetli ve sıska yanlarını anlamanıza destek olabilir. Rekabet analizini, işletmeniz için fırsatları belirlemek ve rakiplerinizle rekabet etmek için stratejiler geliştirmek amacıyla kullanabilirsiniz.
İş modelinizi tertipli olarak değerlendirerek, iyileştirilebilecek alanları belirleyebilirsiniz. Bu, işinizin uzun vadeli başarısını garantilemenize destek olacaktır.
Bir İş Modelinin Uygulanması
İş modelinizi geliştirip değerlendirdikten sonrasında, onu tatbik tarihi gelir. Bu, planı eyleme geçirmeyi ve amaçlandığı benzer biçimde çalıştığından güvenilir olmayı ihtiva eder. İş modelinizi başarı göstermiş bir halde yürütmek için yapabileceğiniz birkaç şey vardır, bunlar içinde şunlar bulunur:
- Bir marketing planı oluşturma
- Satış stratejisi geliştirme
- Finansal bir plan oluşturma
- Operasyonel prosedürlerin oluşturulması
- Kaynaklarınızı tedvir etmek
Bu adımları atarak iş modelinizin etken bir halde uygulanmasını ve hedeflerinize erişme yolunda ilerlemenizi sağlayabilirsiniz.
IX. Bir İş Modelinin Başarısının Ölçülmesi
Bir iş modelinin başarısını ölçmek, ne kadar iyi performans gösterdiğini kestirmek ve gerektiği benzer biçimde ayarlamalar yapmak için önemlidir. Bir iş modelinin başarısını ölçmenin birçok değişik yolu vardır, sadece en yaygın olanlardan bazıları şunlardır:
- Gelir büyümesi
- Karlılık
- Alan kişi edinimi ve elde tutma
- Pazar oranı
- Marka bilinirliği
- Alan kişi memnuniyeti
İş modelinizin başarısını ölçmek için doğru metrikleri kura çekmek önemlidir. Seçtiğiniz metrikler işinizle ilgili olmalı ve işinizi iyi mi iyileştireceğiniz hikayesinde bilgili kararlar almanız için ihtiyaç duyulan detayları sağlamalıdır.
Doğru metrikleri seçtikten sonrasında, iş modelinizin performansını zamanla takip edebilmeniz için tertipli olarak veri toplamanız icap eder. Bu veriler, işinizin iyi gittiği alanları ve iyileştirilmesi ihtiyaç duyulan alanları belirlemenize destek olacaktır.
İş modelinizin başarısını ölçerek, işinizi iyi mi geliştireceğiniz ve hedeflerinize iyi mi ulaşacağınız hikayesinde bilgili kararlar alabilirsiniz.
S1: İş modeli nelerdir?
Bir iş modeli, bir firmanın kıymeti iyi mi yarattığı, sunmuş olduğu ve elde ettiğine dair bir açıklamadır. Temel iş faaliyetlerini, kıymet teklifini, hedef pazarı ve gelir akışlarını tanımlar.
S2: İş modellerinin değişik türleri nedir?
Birçok değişik iş modeli türü vardır sadece en yaygın olanlardan bazıları şunlardır:
Ürün tabanlı iş modelleri: Bu işletmeler fizyolojik mamüller ya da dijital mamüller satarlar.
Hizmet tabanlı iş modelleri: Bu işletmeler danışmanlık, hukuk hizmetleri ya da marketing hizmetleri benzer biçimde hizmetler satarlar.
Abonelik tabanlı iş modelleri: Bu işletmeler, müşterilerinden ürün ya da hizmetlerine erişim için tekrarlayan bir ücret ister.
Reklam tabanlı iş modelleri: Bu işletmeler, internet sitelerinde ya da uygulamalarında reklam alanı satarak gelir elde ederler.
Freemium iş modelleri: Bu işletmeler, ürün ya da hizmetlerinin parasız bir sürümünü, ek özellikler ya da avantajlar sunan ücretli bir sürümle sunarlar.
S3: Başarı göstermiş bir iş modeli iyi mi yaratırım?
Bu soruya tek bir cevap yoktur, bundan dolayı bir firma için en iyi iş modeli başka bir firma için en iyi iş modeli olmayabilir. Sadece, başarı göstermiş bir iş modeli oluşturmanıza destek olabilecek birtakım genel ilkeler vardır, bunlar şunlardır:
Hedef pazarınızı belirleyin ve onların gereksinimlerini anlayın.
İşletmenizi rakiplerinizden ayıran benzersiz bir kıymet teklifi yaratın.
Net ve öz bir iş planı geliştirin.
İş planınızı yürütmek için doğru kaynakları edinin.
İlerlemenizi takip edin ve gerektiğinde ayarlamalar yapın.
0 Yorum