II. İş etiği nelerdir?
III. İş etiği niçin önemlidir?
IV. İş etiğinin zamanı
V. İşletmeler için temel ahlaki ilkeler
VI. İş hayatında ahlaki karar alma
VII. Kurumsal toplumsal repertuvar
VIII. İş etiği skandalları
IX. İş etiğinin geleceği
Temel Sorular
| Antet | Yanıt |
|---|---|
| Etik | Bir bireyin yahut grubun davranışlarını yöneten etik ilkeler. |
| İşletme | Mal yahut hizmet sağlayarak para kazanma faaliyeti. |
| Öncülük eden | Bir öncüyü yahut yolu açma eylemi. |
| Gezinme | Bir şeyin içerisinden yahut etrafından yolunu bulmak. |
| Görünüm | Bir arazi parçasının organik özellikleri. |
II. İş etiği nelerdir?
İş etiği, etik prensiplerin ve değerlerin işletmeye uygulanmasıyla alakalı bir çalışmadır. İş kararlarının, eylemlerinin ve politikalarının ahlaki etkileriyle ilgilenir.
İş etiği önemlidir şundan dolayı işletmelerin adil, dürüst ve bütün paydaşların en iyi çıkarları doğrultusunda kararlar almasına destek sunar. Ek olarak işletmelerin skandallardan ve davalardan kaçınmasına ve müşteriler, çalışanlar ve camia nezdinde pozitif yönde bir saygınlık oluşturmasına destek sunar.
İş etiğinin zamanı uzun ve karmaşıktır. Sadece, zamanla ortaya çıkan birtakım temel ahlaki ilkeler şunlardır:
- Dürüstlük
- Bütünlük
- Hakkaniyet
- Şeffaflık
- Başkalarına hürmet
Bu ilkeler, işletmelerin ahlaki ve sürdürülebilir bir halde etkinlik gösterebilmeleri için eğer olmazsa olmazdır.
III. İş etiği niçin önemlidir?
İş etiği birçok nedenden ötürü önemlidir. ilk olarak, işletmelerin adil ve görevli bir halde etkinlik göstermesini sağlamaya destek olurlar. Bu yalnızca işletmelerin kendilerine değil, bununla birlikte çalışanlarına, müşterilerine ve daha geniş topluluğa da yarar sağlar.
İkinci olarak, iş etiği emniyet ve saygınlık yapmaya destek sunar. İşletmelerin ahlaki davranılmış olduğu görüldüğünde, müşterileri, personelleri ve yatırımcıları çekme ve elde tutma olasılıkları daha yüksektir.
Üçüncüsü, iş etiği yasal repertuvar riskini azaltmaya destek olabilir. Etik bir halde etkinlik yayınlayan işletmelerin yanlış yapmaktan ötürü dava edilme yahut kovuşturulma olasılığı daha düşüktür.
En son, iş etiği daha sürdürülebilir ve adil bir dünya yaratmaya destek olabilir. İşletmeler ahlaki bir halde etkinlik gösterdiğinde, personellerinin, müşterilerinin ve daha geniş toplumun hayatlarını iyileştirmeye destek olabilirler.
IV. İş etiğinin zamanı
İş etiğinin zamanı, işletmelerin ortak iyiliğe hizmet etme hikayesinde etik bir sorumluluğu bulunduğunu korumak için çaba sarfeden antik Yunan filozoflarına kadar uzanmaktadır. Orta Yüzyıl’da, Hristiyan ilahiyatçılar, işletmelerin ürünlerine adil olandan daha çok ücret istek etmemesi icap ettiğini korumak için çaba sarfeden “adil fiyat” terimini geliştirdiler. Rönesans’ta, İtalyan tüccarlar, işletmelerin dürüst ve güvenli olması icap ettiğini korumak için çaba sarfeden “tüccarın onuru” terimini geliştirdiler.
19. yüzyılda, fabrikalar ve büyük firmalar ekonomiye hakim olmaya başladıkça Endüstri Devrimi yeni bir iş etiği çağını başlattı. Bu, çocuk işçiliği, terzihaneler ve kirlilik şeklinde bir takım suistimale yol açtı. Buna tahsisat, toplumsal reformcular iş dünyasının daha çok düzenlenmesi çağrısında bulunmaya başladı ve işçileri ve tüketicileri korumak için bir takım yasa çıkarıldı.
20. yüzyılda, işletmeler küreselleşme, çokuluslu şirketlerin yükselişi ve değişen teknolojinin artan gücü şeklinde yeni zorluklarla yüz yüze kaldıkça iş etiği gelişmeye devam etti. Günümüzde işletmeler iklim değişikliği, insan hakları ve gizlilik şeklinde oldukça muhtelif ahlaki sorunlarla karşı karşıyadır.
İşletmeler ebat ve güç olarak büyümeye devam ettikçe, ahlaki liderliğe duyulan gereksinim giderek daha mühim hale geldi. Etik liderler, şahsi hasılattan ziyade etik ilkelere dayalı kararlar alan kişilerdir. Ortak iyiliğe hizmet etmeye kararlıdırlar ve popüler olmasa bile doğru olan için ayağa kalkmaya isteklidirler.
Kârlı ve görevli sürdürülebilir bir işletme yaratmak için ahlaki liderlik esastır. İşletmeler ahlaki liderler tarafınca yönetildiğinde, uzun solukta başarı göstermiş olma olasılıkları daha yüksektir ve topluma pozitif yönde katkıda bulunma olasılıkları daha yüksektir.
V. İşletmeler için temel ahlaki ilkeler
İşletmelerin uyması ihtiyaç duyulan bir takım temel ahlaki prensip vardır, bunlar şunlardır:
Dürüstlük: İşletmeler müşterilerine, çalışanlarına ve öteki paydaşlarına karşı dürüst olmalıdır. Bu, ürün ve hizmetleri, finansal performansları ve çevresel tesirleri ile alakalı hakikatı söylemek anlama gelir.
Şeffaflık: İşletmeler operasyonları ile alakalı saydam olmalıdır. Bu, politikaları, prosedürleri ve kararları ile alakalı data sağlamak anlama gelir.
Hürmet: İşletmeler personellerinin, müşterilerinin ve öteki paydaşlarının haklarına hürmet göstermelidir. Bu, onların mahremiyetine, onuruna ve seçim yapma haklarına hürmet göstermeyi ihtiva eder.
Hesap Verebilirlik: İşletmeler eylemlerinden görevli olmalıdır. Bu, kararlarının sonuçlarının sorumluluğunu almak ve niçin oldukları herhangi bir ziyanı gidermek için adımlar atmak anlama gelir.
İşletmeler bu ahlaki ilkelere bağlı kalmış olarak paydaşlarıyla emniyet inşa edebilir ve sürdürülebilir bir iş modeli yaratabilirler.
6. Sorular ve Cevaplar
Bu kısımda iş etiğiyle alakalı sık sorulan soruların yanıtları yer almıştır.
S: İş etiği nelerdir?
A: İş etiği, işletmelere ve iş insanlarına uygulanan ahlaki prensip ve değerlerin incelenmesidir.
S: İş etiği niçin önemlidir?
A: İş etiği önemlidir şundan dolayı işletmelerin adil ve ahlaki bir halde etkinlik göstermesini sağlamaya destek sunar.
S: İş etiğinin tarihçesi nelerdir?
A: İş etiğinin zamanı Antik Yunan ve Romalılara kadar uzanıyor.
S: İşletmeler için temel ahlaki ilkeler nedir?
A: İşletmeler için temel ahlaki ilkeler içinde dürüstlük, doğruluk, hakkaniyet ve hesap verebilirlik yer alır.
S: İşletmeler ahlaki kararları iyi mi alırlar?
A: İşletmeler, eylemlerinin ahlaki etkilerini göz önünde bulundurarak ve bir takım ahlaki ilkeyi izleyerek ahlaki kararlar alırlar.
S: Kurumsal toplumsal repertuvar nelerdir?
A: Kurumsal toplumsal repertuvar, işletmelerin topluma karşı haiz olduğu sorumluluktur.
S: İş etiği skandalları nedir?
A: İş etiği skandalları, işletmelerin ahlaki dışı davranmasına örnektir.
S: İş etiğinin geleceği nelerdir?
A: İş etiğinin geleceği parlaktır. Gittikçe daha çok işletme etiğin önemini ayrım ediyor ve adil ve ahlaki bir halde etkinlik gösterdiklerinden güvenli olmak için adımlar atıyor.
S: Sorular ve Cevaplar
Bu kısımda iş etiğiyle alakalı sık sorulan soruların yanıtları yer almıştır.
VII. İşletmeler için temel ahlaki ilkeler
İşletmelerin uyması ihtiyaç duyulan bir takım temel ahlaki prensip vardır, bunlar şunlardır:
- Dürüstlük
- Bütünlük
- Şeffaflık
- Hürmet
- Hakkaniyet
- Hesap verebilirlik
İşletmeler bu ilkelere bağlı kalmış olarak bütün paydaşların yararına olan pozitif yönde bir ahlaki kültür yaratabilirler.
İş etiği skandalları
İş etiği skandalları günümüzde işletmeler için büyük bir kaygı deposudur. Bir firmanın itibarına zarar verebilir, satın alan ve kar yitirilmesine yol açabilir ve hatta yasal işlemle sonuçlanabilir. En meşhur iş etiği skandallarından bazıları şunlardır:
* Enerji firması Enron’un yaygın muhasebe yolsuzluğu yaptığının ortaya çıkmış olduğu Enron skandalı.
* Volkswagen emisyon skandalı; Volkswagen araba üreticisinin emisyon testlerinde hile meydana getiren bir yazılım yüklediğinin ortaya çıkmasıyla sonuçlandı.
* Wells Fargo skandalı, Wells Fargo bankasının müşterilerine milyonlarca yetkisiz hesap açtığının ortaya çıkmasıyla sonuçlandı.
Bu skandallar, en büyük ve en başarı göstermiş şirketlerin bile ahlaki hatalara karşı bağışık olmadığını göstermiştir. Ek olarak, dolandırıcılığı ve öteki ahlaki olmayan davranışları önlemek ve saptamak için kuvvetli ahlaki politikalarına ve prosedürlerine haiz olmanın önemini vurgulamışlardır.
Son yıllarda iş etiğine giderek daha çok odaklanılıyor. Firmalar, kuvvetli ahlaki politikaları ve prosedürlerine haiz olma ihtiyacının giderek daha çok farkına varıyor ve personellerinin bu politikalardan haberdar olmalarını ve eylemlerinden görevli tutulmalarını sağlamak için adımlar atıyorlar.
Kaydedilen ilerlemeye karşın, iş etiği skandalları yaşanmaya devam ediyor. Bu, iş dünyasında etiğin önemi ile alakalı devamlı tahsil ve farkındalığa hala gereksinim bulunduğunu gösteriyor.
IX. İş etiğinin geleceği
İş etiğinin geleceği belirsizdir. Teknolojik gelişmeler, değişen toplumsal normlar ve küresel ekonomik koşullar dahil olmak suretiyle işletmelerin gelecekte etkinlik gösterme biçimini etkileyebilecek bir takım unsur vardır.
İşletmelerin gelecekte başına gelebilecek en mühim zorluklardan biri suni zekanın (AI) yükselişidir. AI, şu anda insan işçiler tarafınca meydana gelen birçok rolü otomatikleştirme potansiyeline haizdir ve bu da iş kayıplarına ve ekonomik bozulmaya yol açabilir. İşletmelerin negatif sonuçlardan kaçınmak için AI’yı ahlaki ve görevli bir halde kullanmanın yollarını bulmaları gerekecektir.
İşletmelerin yüz yüze olduğu bir öteki güçlük ise ahlaki hikayesinde değişen toplumsal normlardır. Son yıllarda, toplumsal repertuvar ve kurumsal hesap verebilirliğin önemi hikayesinde artan bir farkındalık oluştu. İşletmelerin meşruiyetlerini korumak ve kamuoyunun tepkisinden kaçınmak için bu değişen normlara ahenk sağlamaları gerekecektir.
En son, işletmelerin küresel ekonomik koşulların etkilerine hazırlıklı olması gerekecektir. Küresel iktisat giderek daha değişken hale geliyor ve işletmelerin hayatta kalabilmek için değişen ekonomik koşullara ahenk sağlayabilmeleri gerekecektir.
İş etiğinin geleceği belirsizdir, sadece işletmelerin önümüzdeki zorluklara hazırlanmak için yapabilecekleri bir takım şey vardır. İşletmeler, personelleri için ahlaki tahsile yatırım yapabilir, ahlaki alışkanlık kuralları geliştirebilir ve ahlaki bir kültür kurmak için paydaşlarla etkileşime girebilir. Bu adımları atarak işletmeler gelecekte ahlaki ve görevli bir halde etkinlik göstermelerini sağlayabilirler.
S1: Etik ile ahenk arasındaki ayrım nelerdir?
Etik, davranışlarımızı yönlendiren bir takım etik ilkedir. Uyumluluk, kurallara ve düzenlemelere uyma eylemidir. Etik ve uyumluluk çoğunlukla ilişkili olsa da aynı şey değildir. Etik, zor olsa bile doğru şeyi yapmakla ilgilidir. Uyumluluk, daima ahlaki olmasalar bile kurallara uymakla ilgilidir.
S2: Günümüzde işletmelerin karşılaşmış olduğu en yaygın ahlaki zorluklar nedir?
Günümüzde işletmelerin yüz yüze kalmış olduğu en yaygın ahlaki zorluklar şunlardır:
- Menfaat çatışmaları
- Ayrımcılık ve rahatsızlık
- Veri gizliliği ve güvenliği
- Muhaliflerin korunması
- Kurumsal toplumsal repertuvar
S3: İşletmeler ahlaki davranışları teşvik etmek için neler yapabilir?
İşletmeler ahlaki davranışı şöyle teşvik edebilir:
- Kuvvetli bir ahlaki kuralları kurmak
- Çalışanlara ahlaki eğitimi verilmesi
- Hesap verebilirlik kültürü yaratmak
- Mensupları ahlaki kaygılar ile alakalı konuşmaya teşvik etmek
- Etik ihlalleri hemen ve adil bir halde sökmek
0 Yorum