II. Ortaçağ Elyazmaları
III. Ortaçağ Elyazmalarının Değişik Türleri
IV. Ortaçağ Elyazmalarında Kullanılan Malzemeler
V. Ortaçağ Elyazmalarında Kullanılan Teknikler
VI. Ortaçağ Elyazmalarında Tezhip
VII. Ortaçağ Elyazmalarının Korunması
VIII. Ortaçağ Elyazmaları Bugün
IX.
En Oldukca Sorulan Sorular
| Antet | Yanıt |
|---|---|
| Ortaçağ Elyazması | Ortaçağ’da Avrupa’da üretilen, çoğu zaman parşömen ya da vellum üstüne yazılmış el yazısı kitap. |
| Aydınlatılmış El Yazması | Resimlerle ya da öteki süslemelerle süslenmiş ortaçağ el yazması. |
| El yazması büyüsü | Ortaçağ el yazmalarının esrarengiz güçler içerdiğine dair itikat. |
| Ortaçağ Büyüsü | Ortaçağ’da efsun uygulaması. |
| Aydınlatılmış Sayfa Özellikleri |
|
II. Ortaçağ Elyazmaları
Ortaçağ el yazmaları, 5. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar Orta Yüzyıl’da üretilen bir tür el yazısı kitaptır. Bu el yazmaları, yazma sanatında oldukca kabiliyetli olan yazıcılar tarafınca yaratılmıştır. Parşömen, vellum ve kağıt benzer biçimde muhtelif malzemeler kullanmışlar ve Karolenj minüskülü, Gotik minüskülü ve kara harf benzer biçimde muhtelif yazılar kullanarak yazmışlardır.
Ortaçağ el yazmaları, dini metinler, laik metinler ve sanat eserleri dahil olmak suretiyle muhtelif amaçlar için kullanılmıştır. Çoğu zaman güzel bir halde aydınlatılmış, detaylı çizimler ve süslemelerle süslenmiştir. En meşhur ortaçağ el yazmalarından bazıları Kells Kitabı, Lindisfarne İncili ve Gutenberg İncili’dir.
Orta Yüzyıl el yazmalarının üretimi, matbaanın tanıtılmış olduğu 15. yüzyılda azaldı. Sadece bu el yazmaları Orta Yüzyıl hakkındaki mühim informasyon kaynakları olmaya devam ediyor. Bu çağın sanatı, kültürü ve zamanı hakkındaki düşünce veriyorlar.
III. Ortaçağ Elyazmalarının Değişik Türleri
Ortaçağ el yazmaları iki ana türe ayrılabilir: ayinle alakalı el yazmaları ve dinsel tören dışı el yazmaları.
Liturjik el yazmaları, Katolik Kilisesi’nin dinsel töreninde ya da yakarma hizmetinde kullanılanlardır. Bunlara dinsel tören kitapları, yakarma kitapları ve leksiyonerler dahildir.
Dini olmayan el yazmaları içinde fazlaca muhtelif metinler yer alır, örnek olarak:
- İnciller
- Saat kitapları
- Kronikler
- Ilmi incelemeler
- Yazınsal eserler
Her el yazması türünün kendine has özellikleri ve karakteristikleri vardır. Mesela, ayinle alakalı el yazmaları çoğu zaman resmi bir yazıyla yazılır ve fazlaca sayıda fotoğraf içerirken, ayinle alakalı olmayan el yazmaları muhtelif yazılarla yazılabilir ve fotoğraf içerebilir ya da içermeyebilir.
Ortaçağ el yazmalarının değişik türleri, Ortaçağ’ın kültürü ve geçmişine kıymetli bir bakış sağlar. Ortaçağ yazıcılarının ve müzehhiplerinin yetenek ve sanatının bir kanıtıdırlar ve yüzyıllar ilkin yaşamış insanların hayatlarına büyüleyici bir bakış sunarlar.
IV. Ortaçağ Elyazmalarında Kullanılan Malzemeler
Ortaçağ el yazmalarını kurmak için kullanılan malzemeler, üretildikleri vakit dilimine ve bölgeye nazaran değişiyordu. Sadece en yaygın malzemelerden bazıları parşömen, vellum, mürekkep ve boyaydı.
Parşömen, çoğu zaman koyun ya da keçi olmak suretiyle hayvan derilerinden yapılırdı. Üstüne mürekkeple yazılabilen dayanıklı bir malzemeydi. Vellum, dana ya da kuzu derilerinden yapılırdı ve parşömenden bile daha dayanıklıydı. Çoğu zaman uzun zaman saklanması amaçlanan el yazmaları için kullanılırdı.
Mürekkep, is, arap zamkı ve sirke benzer biçimde muhtelif malzemelerden yapılırdı. El yazmasının metnini yazmak için kullanılırdı. Boya, yumurta sarısı ya da arap zamkı benzer biçimde bir bağlayıcıyla karıştırılan pigmentlerden yapılırdı. El yazmasındaki illüstrasyonları kurmak için kullanılırdı.
Ortaçağ el yazmalarını kurmak için kullanılan malzemeler çoğu zaman fazlaca pahalıydı. Bu nedenle bir çok el yazması krallar, kraliçeler, piskoposlar ve manastırlar benzer biçimde varlıklı patronlar tarafınca sipariş ediliyordu.
V. Ortaçağ Elyazmalarında Kullanılan Teknikler
Aydınlatılmış el yazmaları kurmak için kullanılan teknikler muhtelif ve karmaşıktı. Sanatçılar mürekkep, pigment, altın yaprak ve vellum benzer biçimde muhtelif araçlar ve malzemeler kullandılar. Ek olarak yaldızlama, oyma ve kabartma benzer biçimde muhtelif teknikler kullandılar.
Aydınlatılmış el yazmalarında kullanılan en yaygın tekniklerden biri yaldızlamaydı. Bu, el yazmasının yüzeyine altın varak uygulanmasını içeriyordu. Altın varak, altını ince tabakalara döverek yapılırdı. Hemen sonra bir fırça ya da tüy kalem kullanılarak el yazmasına uygulanırdı.
Aydınlatılmış el yazmalarında kullanılan bir öteki yaygın teknik ise kazımadır. Bu, el yazmasının yüzeyine bir tasavvur çizmeyi ihtiva eder. Kazıma çoğu zaman kenarlıklar ya da öteki dekoratif öğeler kurmak için kullanılırdı.
Kabartma, bazı zamanlar aydınlatılmış el yazmalarında kullanılan bir öteki teknikti. Bu, el yazmasının yüzeyini kabartma olarak kaldırmayı içeriyordu. Kabartma çoğu zaman 3d efektler yaratmak için kullanılırdı.
Bu üç tekniğe ayrıca, aydınlatılmış el yazmalarında kullanılan bir takım başka teknik daha vardı. Bunlara fotoğraf, çizim ve gravür dahildir. Sanatçılar bu teknikleri realist sahneler, soyut tasarımlar ve dini imgeler dahil olmak suretiyle muhtelif değişik efektler yaratmak için kullandılar.
Aydınlatılmış el yazmaları kurmak için kullanılan teknikler kompleks ve vakit alıcıydı. Sadece sonuçlar çoğu zaman şaşırtıcı derecede güzeldi. Aydınlatılmış el yazmaları sanat eseri olarak kabul edilirdi ve çoğu zaman varlıklı patronlar tarafınca sipariş edilirdi.
VI. Ortaçağ Elyazmalarında Tezhip
Ortaçağ el yazmalarında tezhip, sayfaların altın, gümüş ve öteki kıymetli malzemelerle süslenmesi demektir. Fazlaca kabiliyetli bir sanat biçimiydi ve en kabiliyetli tezhipçiler çoğu zaman kendi dönemlerinin en iyi sanatçıları içinde sayılırdı.
Aydınlatılmış el yazmaları çoğu zaman dini amaçlar için yaratılırdı ve çoğunlukla dini sahneleri ya da figürleri tasvir ederlerdi. Sadece, zamanı vakaları kaydetmek ya da hikayeler bahsetmek benzer biçimde seküler amaçlar için de kullanılabilirlerdi.
En eski aydınlatılmış el yazmaları MS 4. yüzyıla kadar uzanır, sadece sanat formu Orta Yüzyıl’da, 12. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar zirveye ulaştı. Bu zamanda, aydınlatılmış el yazmaları Avrupa’nın her yerinde üretildi ve fazlaca muhtelif sanat içerikli stilleri temsil ettiler.
En meşhur aydınlatılmış el yazmaları içinde Kells Kitabı, Lindisfarne İnciller ve Très Riches Heures du Duc de Berry yer alır. Bu el yazmaları yalnızca güzel sanat eserleri değil, hem de yüzyıllar ilkin yaşamış insanların yaşamlarına ve inançlarına dair bir bakış elde eden mühim zamanı belgelerdir.
Tezhip sanatı Rönesans’tan sonrasında popülerliğini kaybetti, sadece son yıllarda yine canlandı. Günümüzde, aydınlatılmış el yazmaları yaratan birçok çağıl sanatçı var ve eserleri bu kadim sanat formunun canlı kalmasına destek oluyor.
VII. Ortaçağ Elyazmalarının Korunması
Ortaçağ el yazmaları, dikkatli bir halde ele katılması ve korunması ihtiyaç duyulan duyarlı nesnelerdir. Bu tarz şeyleri kurmak için kullanılan malzemeler çoğu zaman fer, sıcaklık ve nemden meydana gelen hasara karşı hassastır. Ek olarak, ortaçağ el yazmalarında kullanılan mürekkepler ve pigmentler zaman içinde solabilir ya da bozulabilir.
Ortaçağ el yazmalarını korumak için atılabilecek bir takım adım vardır, bunlar içinde şunlar yer alır:
- Bu tarz şeyleri kontrollü fer seviyelerine haiz serin ve kuru bir ortamda saklayın
- Bu tarz şeyleri tutmak ve sergilemek için asitsiz malzemeler kullanmak
- Onları koruyucu muhafazalara yine yerleştirmek
- Daha çok hasarı önlemek için tertipli koruma uygulamalarının yapılması
Bu adımların izlenmesiyle, ortaçağ el yazmalarının gelecek nesiller için korunması ve bunların bilim adamları ve halk tarafınca kullanılmaya devam etmesinin sağlanması mümkündür.
VIII. Ortaçağ Elyazmaları Bugün
Ortaçağ el yazmaları, güzellikleri, işçilikleri ve zamanı önemleri sebebiyle bugün hala incelenmekte ve beğenilmektedir. Bunlar dünyanın dört bir tarafındaki kütüphanelerde ve müzelerde bulunmaktadır ve birçoğu çevrimiçi olarak görüntülenebilir.
Bilim adamları, Orta Yüzyıl’ın zamanı, kültürü ve sanatı hakkındaki informasyon edinmek için Orta Yüzyıl el yazmalarını incelerler. Ek olarak, bu tarz şeyleri yaratan insanların yaşamları ve yaşadıkları toplumların inançları ve değerleri hakkındaki da düşünce verebilirler.
Ortaçağ el yazmaları, bilimsel niteliği olan değerlerinin yanı sıra koleksiyoncular içinde da popülerdir. Çoğu zaman sanat eseri olarak kabul edilirler ve müzayedede yüksek fiyatlara satılabilirler.
En meşhur ortaçağ el yazmalarından bazıları Kells Kitabı, Lindisfarne İnciller ve Canterbury Hikâyeleri’dir. Bu el yazmaları yalnızca güzel sanat eserleri değil, hem de geçmişe bir bakış elde eden mühim zamanı belgelerdir.
IX.
Ortaçağ el yazmaları geçmişe büyüleyici bir bakıştır. Bu tarz şeyleri yaratan insanoğlu, yaşadıkları kültürler ve haiz oldukları inançlar hakkındaki bizlere varlıklı bilgiler sunarlar. Aydınlatılmış sayfalar bilhassa büyüleyicidir bu sebeple ortaçağ insanlarının sanat içerikli ve içsel hayatına bir bakış sunarlar.
Yüzyıllar süresince birçok ortaçağ el yazması kaybolmuş ya da yok edilmiş olsa da, hayatta kalanlar akademisyenler ve tarihçiler için kıymetli bir kaynaktır. Bizlere geçmişi öğrenmek ve ortaçağ sanatının güzelliğini ve işçiliğini takdir etmek için eşi olmayan bir fırsat sunarlar.
Okuduğunuz için teşekkürler!
S: Ortaçağ el yazması nelerdir?
A: Ortaçağ el yazması, Orta Yüzyıl’da çoğu zaman parşömen ya da vellum üstüne basılan el yazısı kitaptır.
S: Ortaçağ el yazmalarının değişik türleri nedir?
A: Ortaçağ el yazmalarının dini metinler, laik metinler ve minyatürlü el yazmaları olmak suretiyle birçok değişik türü vardır.
S: Ortaçağ el yazmalarında hangi malzemeler kullanılır?
C: Ortaçağ el yazmaları çoğu zaman parşömen ya da vellum üstüne yapılırdı ve mürekkepleri demir oksit mürekkebi, karbon siyahı ve kırmızı aşı boyası benzer biçimde organik malzemelerden yapılırdı.
0 Yorum